De Socratische gesprekmethode is een manier om tot ware kennis (over de ideeënwereld) te komen. Een belangrijke rol speelt daarbij het stellen van vragen.

Wanneer Socrates bijvoorbeeld vraagt: ‘Wat is rechtvaardigheid?’ dan is dit in feite een poging om contact te maken met het prototype of oerbeeld van het Rechtvaardige. Zijn gesprekspartner komt dan vaak op de proppen met een bepaalde definitie. Socrates gaat eerst enthousiast mee in het betoog en laat hem zijn definitie uitwerken. Dat wordt Socratische ironie genoemd. Vervolgens komt Socrates met tegenargumenten, waarop de gesprekspartner moet toegeven dat zijn definitie niet houdbaar is, en dat hij niet weet wat dan wel de juiste definitie is.

Juiste vragen stellen
Wanneer zijn gesprekspartner door discussie met Socrates eenmaal weet dat hij eigenlijk helemaal niets weet, dan kan het echte werk beginnen. Socrates gaat nu proberen, door de juiste vragen te stellen, tevoorschijn te halen wat hij wél kan weten over het onderwerp. Socrates stelt dan slechts de vragen, maar verschaft niet de antwoorden: die komen van zijn gesprekspartner zelf. Deze is hier bezig zijn eigen ziel te onderzoeken met zijn geest, om zijn kennis over de Vormen (van de ideeënwereld) wakker te schudden, zie over Vormen ook Plato.

Baren van kennis
Deze kennis komt niet van Socrates, maar van de gesprekspartner, door middel van anamnese. Anamnese is het ‘zich herinneren’ van de vormen van de ideeënwereld. Socrates helpt alleen bij het tevoorschijn komen van deze kennis: dat wordt de ‘kunde der vroedvrouwen’ genoemd, omdat hij als het ware iemand helpt bij het ‘baren’ van kennis.

Bron: wikipedia